لذّت در خود انسان است و سایه آن بر اشیا مى‏افتد،

مرغ : کنایه از وجودی است که دائم و حقیقی است و آن‌چه در این جهان و در نظر دنیادوستان وجود دارد، مثل سایهْ پرنده‌ای است که خود در بالا پرواز می‌کند. ابلهان دنیا، دوست، دنبال این سایه می‌افتند و می‌خواهند آن را شکار کنند، اما روزهای عمر را مانند تیرهای ترکش به سوی این سایهْ مرغ می‌اندازد و چیزی شکار نمی‌کنند.

مرغ وش: یعنی سایه یی که مانند مرغ بال وپر می زند.

بی مایه شود: یعنی خسته وناتوان، کوفته شدن.

عکس: دراینجا یعنی سای? مرغ.

ترکشش خالی شود: یعنی عمرش بیهوده صرف می شود.

تفت: گرم و سوزان، با شتاب و سرعت.

 ( 420) مرغى در هوا بال و پر گشوده مى‏پرد سایه‏اش بر روى خاک بال و پر مى‏زند و مى‏دود.( 421) صیادى ابله بخیال صید سایه عقب آن مى‏دود تا خسته و کوفته مى‏شود.( 422) بى‏خبر از اینکه او عکس و سایه مرغیست که در هوا پرواز مى‏کند و هیچ نمى‏داند که اصل این سایه و عکس در کجا است.( 423) بخیال شکار سایه تیر اندازى مى‏کند تا ترکشش از تیر خالى مى‏شود.( 424) آرى کسى که عقب سایه مى‏دود ترکش عمرش خالى شده عمرش تمام گشته و بر اثر دویدن در شکار سایه فرسوده و وامانده خواهد شد.

غرض مولانادراین ابیات و از این تمثیل آنست که آدمى بدرون خود متوجه شود و سرچشمه‏ى لذت را در دل خویش بجوید و آن نیاز و خواهش را که منبع جوشان خوشیهاست بامور حقیقى منعطف گرداند تا بلذت و خوشى پایدار و جاوید برسد و عمر عزیز را در طلب چیزى که بصورت خوش و بمعنى ناخوش است صرف نکند. و مى‏توان گفت که مرغ، وجود حق تعالى و سایه، موجودات خیالى و حسى است که حقیقتى ندارد و پایدار نمى‏ماند.